Atatürk'ün manevi mirası: Savarona

Cumhuriyet'in kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi mirası olan, çok sevdiği Savarona yatı, kapsamlı bir restorasyondan geçirilerek hizmete girdi. Yatın her bir köşesi, Atatürk'ün anılarıyla dolu. (Haber: Osman Terkan)

Cephede taşıdığı bavulu, çalışma masası, yatağı, kıyafetleri, kitapları, kullandığı birçok özel eşya ve daha nicesi...



Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi mirası, hatıraları Savarona Yatı'nın her köşesinde yaşatılmaya devam ediyor, halkla buluşturuluyor.

Oysa Atatürk çok sevdiği bu yatta iki ay bile kalamadı, hastalığı müsaade etmedi. Ama kendi ifadesiyle, bir çocuğun oyuncağını beklediği gibi beklemişti gelmesini.



Tarih 1 Haziran 1938.



136 metre uzunluğundaki yatın Almanya'dan satın alınmasının ardından İstanbul'a getirilmesi bekleniyordu.

Savarona Boğaz'da görünmüştü.



İsmini aldığı beyaz bir kuğu gibi süzülerek ilerliyordu.



Atatürk bu sırada Dolmabahçe'deki yatak odasındaydı.



Keyifsizdi... Ağrıları artmıştı, ilerleyen hastalığıyla mücadele ediyordu ama yorgun düşse de belli etmemeye çalışıyordu.

Atatürk'ün Savarona'yı ilk gördüğü o anları Kütüphanecisi Nuri Ulusu anılarında anlatmıştı:



"- 'Paşam Savarona geliyor' diye heyecanla söyledim. Dört gözle beklediği bu geminin gelmesine pek sevindi, yanına çağırdı, yataktan kalkmasına yardımcı oldum, pencerenin önüne beraberce geldik.



- Birdenbire o keyifsiz hali gitmiş, tam tersine gözleri de gülmeye başlamıştı. Bir müddet geminin gelin gibi süzülerek Dolmabahçe’ye doğru gelmesini beraberce seyrettik.



- Adeta ikimizin de nefesi tutulmuştu. Gemi Dolmabahçe önüne geldi, yavaşça yanaştı. Atatürk bana dönerek 'Hazırlanın, hadi hep beraber gemiye gideceğiz' dedi. Hazırlandık ve gemiye gittik."

Deniz havası hastalığına iyi gelir düşüncesi hakimdi. İlk günler böyle de oldu ama yeterli değildi, hastalığı ilerliyordu.



Onca savaştan çıktıktan sonra yakalandığı hastalığa yenik düşmek Mustafa Kemal'in savaşçı ruhuyla bağdaşmıyordu.



Acı çekse de ayakta durmayı, çevresine moral vermeyi biliyordu.



Savarona'da da olsa memleket işlerinden bir an olsun vazgeçmemişti.



Atatürk, sağlık durumunun ağırlaşması üzerine 24 Temmuz gece yarısı çok sevdiği yattan alınarak Dolmabahçe'ye götürüldü.



10 Kasım'da hayata gözlerini yummasının ardından naaşının taşındığı Yavuz zırhlısının ardında, Savarona da Atatürk'ü uğurlayan gemiler arasındaydı.



Atatürk'ün ölümünün ardından, birçok devlet adamı Savarona'da ağırlandı.



Yat bir süre Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nda eğitim gemisi olarak da kullanıldı.



Ancak 1979'da çıkan yangın Atatürk'ün manevi mirasına büyük çapta zarar verdi.



Sonrasında yapılan restorasyon çalışmalarıyla tekrar ayağa kaldırılsa da yeterli olmadı.

Uzun yıllar kullanılamayan yat, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğanı'ın "Bahriyeye yeniden kazandırma" önerisi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla kapsamlı bir restorasyondan geçti.



87 yaşındaki yat, Atatürk’ün hatırasını yaşatmak, halkla buluşturmak ve denizcilik kültürünü yaymak amacıyla, tüm ihtişamıyla gelecek kuşakları da selamlamaya devam edecek.